Şarköy

Şarköy-Gelibolu arası 54 km’dir. Şarköy’ü Tekirdağ iline bağlayan sahil yolu yeterince kullanılabilecek durumda değildir. Şarköy’e düzenli bir deniz ulaşımı yoktur. Küçük tonajlı ve gezi motorları iskeleden istifade edebilmektedir. Yazları Avşa ve Marmara Adaları’na Şarköy’den deniz yoluyla seferler düzenlenir.

 
Turizm
 
Şarköy ilçesi Türkiye’nin en uzun 1. dünyanın en uzun 12. kumsalına sahiptir.Şarköy ilçesi 60 km uzunluğundaki sahilleri ile deniz, balık, üzüm, şarap ve karides diyarıdır. Turizm yönünden eşsiz bir hazine, bir cennet olan Şarköy ilçesi kıyılarının temizliği ile dikkati çeker.2006 yılında denizi ve kumsalıyla mavi bayrak almaya hak kazanmışıtır.İklimi ve denizin üstünlükleri yöreye ayrı bir özellik katar. Kıyılarındaki turistik konaklama yerleri, motelleri, otelleri, kamping ve deniz siteleri her geçen gün artarak devam etmektedir. Çevre il ve ilçelerden, yabancı ülkelerden gelen turistlerin uğrak yeridir. Nüfusu kış aylarına oranla 6-7 kat üstüne çıkar.

 

Eğitim – Kültür

 

İlçe merkezinde okuma-yazma oranı % 98,85’tir.(2005) Yapılan araştırmalarda 1913 yılında Şarköy’de bir Rüştiye (Ortaokul) ve bir İptidai Mektep (ilkokul) var iken Cumhuriyet Devri’nde sadece bir ilkokul kalmıştır. 1938 yılına kadar Mürefte, Hoşköy, Gaziköy, Uçmakdere, Kirazlı köylerinde birer ilkokul açılmıştır. 1953 yılında Şarköy ilçe merkezinde, 1959 yılında Mürefte bucağında, 1972 yılında da Hoşköy kasabasında birer ortaokul açılmıştır. 1973 (1 Ekim) de Şarköy, 1980 yılında da Mürefte’de lise açıldı.

 

Bugün Şarköy İlçesinde 4 İlköğretim Okulu, 2 Lise, 1 Halk Eğitimi Merkezi ve Trakya Üniversitesine bağlı 1 Yüksekokul ve 1 anadolu lisesi mevcuttur. İlçede ayrıca Malkara Çıraklık Eğitimi Merkezine bağlı olarak 150 çırak öğrenci ve ustalık eğitimi gören kalfa sayısı 80 öğrenci bulunmaktadır.

 

Taşımalı eğitim sistemi Şarköy’de de uygulanmakta olup 1500 öğrenci Şarköy, Mürefte, Hoşköy, Eriklice ve Gölcük’teki ilköğretim okullarına taşınmaktadır.
İlçede toplam 8020 ilköğretim, 1251 lise öğrencisi bulunmaktadır. İlçede toplam 512 öğretmen görev yapmaktadır.

 

Sağlık Hizmetleri

 

Şarköy ilçesinde sağlık hizmetlerinin verilebilmesi için Köy Sağlık Evleri, Köy Sağlık Ocakları, Merkez Sağlık Ocakları, Devlet Hastanesi bulunmaktadır. Hastane 50 yataklıdır. İlçede, Şarköy Merkez Sağlık Ocağı, Mürefte Sağlık Ocağı, Hoşköy Sağlık Ocağı, Eriklice Sağlık Ocağı Yeniköy Sağlık Ocağı olmak üzere 5 sağlık ocağı vardır.

 

Ulaşım

 

Tekirdağ-Malkara yolunun 48. Kilometresinde Karıştıran’dan güneye ayrılan 38 km’lik yolla D-110 Karayoluna bağlantılıdır. İl merkezine uzaklığı 86 km’dir. Ayrıca ilçe merkezi Gelibolu’ya bağlı Kavak Köyü kavşağından 24 km’lik bir asfalt yol ile Keşan-Gelibolu yoluna bağlantılıdır.

 

Şarköy-Gelibolu arası 54 km’dir. Şarköy’ü Tekirdağ iline bağlayan sahil yolu yeterince kullanılabilecek durumda değildir. Şarköy’e düzenli bir deniz ulaşımı yoktur. Küçük tonajlı ve gezi motorları iskeleden istifade edebilmektedir. Yazları Avşa ve Marmara Adaları’na Şarköy’den deniz yoluyla seferler düzenlenir.
Turizm

 

Şarköy ilçesi Türkiye’nin en uzun 1. dünyanın en uzun 12. kumsalına sahiptir.Şarköy ilçesi 60 km uzunluğundaki sahilleri ile deniz, balık, üzüm, şarap ve karides diyarıdır. Turizm yönünden eşsiz bir hazine, bir cennet olan Şarköy ilçesi kıyılarının temizliği ile dikkati çeker.2006 yılında denizi ve kumsalıyla mavi bayrak almaya hak kazanmışıtır.İklimi ve denizin üstünlükleri yöreye ayrı bir özellik katar. Kıyılarındaki turistik konaklama yerleri, motelleri, otelleri, kamping ve deniz siteleri her geçen gün artarak devam etmektedir. Çevre il ve ilçelerden, yabancı ülkelerden gelen turistlerin uğrak yeridir. Nüfusu kış aylarına oranla 6-7 kat üstüne çıkar

 

Şarköy ilçe merkezinde otel, motel ve pansiyonların yatak kapasitesi 750 dolayındadır. Kente gelen turistlere konaklama yerleri yeterince cevap verecek durumda değildir. Haftanın belirli günlerinde turistik amaçlı olarak Şarköy’den Avşa, Marmara Adası ve diğer turistik birçok mekana motor gezileri düzenlenmektedir. Özellikle kış ve bahar aylarında da Şarköy dinlenecek sakin bir iilçedir.

Turistik Yerleşim Merkezleri ;

Eriklice : Denizi, üzümü, balığı ve zeytini ile ünlü olan belde çok eski bir tarihe sahiptir.

Gaziköy : Şarköy’e 25 km uzaklıktadır. Bu kıyı köyünün 2700 yıllık tarihi geçmişi vardır.

 

Uçmakdere : Şarköy ilçe merkezine 36 km uzaklıktadır. Tekirdağ- Barbaros-Naip-Mermer-Yeniköy’den gidilir. Eşsiz doğa güzelliklerine sahip olan köyün çok ilginç bir yerleşme sahası vardır.

 

Mürefte : Şarköy’e 13 km pırıl pırıl tertemiz kıyılara sahip olan bu kıyı kasabasının da çok eski bir tarihi geçmişi vardır.

 

Hoşköy : Şarköy’e 16 km uzaklıktadır. Hoşköy kasabasının çok eski bir tarihi vardır.

 

Tarihi

 

Şarköy ilçesinin batısında Kızılcaterzi köyü Buruneren çiftliği ve Fener Karadutlar mevkii ile Sofuköy’de İ.Ö. 6000-3000 yıllarına ait yerleşmeler tesbit edilmiştir. Bu yerleşmelerde savaş ve günlük kullanım aracı olarak kullanılan taş baltaların üretildiği ortaya çıkarılmıştır.

 

Şarköy İğdebağları (Araplı) köyü Kozmanderesi mevkiinde erken devir çağına ait (İ.Ö.1200) bronz eserler bulunmuştur. Bu eserler o dönemin maden kültürünü ne derece önemli olduğunu göstermekle birlikte aralarında Miken kılıçlarının da bulunması Ege dünyasıyla Trakya arasındaki ilişkileri göstermektedir.

 

M.Ö. 750-550 yılları arasında Yunanlılar Traklarla karşılıklı anlaşarak il kıyılarında koloniler kurmuşlardır. Kipert’in antik haritasına göre, il sınırları içinde ve Marmara Denizi kıyısında kurulan koloniler batıdan doğuya doğru şunlardır: Heraklea (Eriklice), Hora (Hoşköy), Ganos (Ganoz), Bizatnhe-Panion (Barbaros). M.Ö. 168-M.S. 395 yılları arasında bölgeye Romalılar hakim olurlar. Bu dönemde yöre, yarı bağımsız yaşamış fakat Trak kavimleri Romalılar’ın hakimiyetine uzun zaman direnmişlerdir.

 

Bizans idaresinde 1000 yıla yakın kalan Trakya bu dönemde Balkanlar’dan gelen akınlara uğramıştır. Hunlar, Avarlar, Slavlar, Peçenekler, Bulgarlar, Haçlılar ve Latinler.
Şarköy’ün bugünkü yerinde Antik ve Bizans devri haritalarında Tristatis, Agora gibi oturma yerlerine rastlanmaktadır. Rumeli’yi fetheden Orhan Bey’in en büyük oğlu Süleyman Paşa zamanında Şehirköy diye anılan adı, buraya Anadolu’dan göç eden Yörük Türklerin ağzında, şehirden Şar’a dönüştürülmüş ve Şarköy diye söylenmiştir. Süleyman Paşa 1354 tarihinde Gelibolu’yu aldıktan sonra Şarköy ve Mürefte’yi alamadan fütühatını Tekirdağ’a uzatmıştır. 1356 tarihinde ani ölümünden önce Şarköy’ü de fethetmiştir. Süleyman Paşa’nın ölümünden sonra Şarköy’ü Bizanslılar tekrar geri almışlar ise de, I. Sultan Murat tahta geçer geçmez, 1362 yılında Şarköy’ü yeniden almıştır. Osmanlı Türkleri’nin Rumeli’yi almalarını sağlayan kuvvetlerin başında Yörükler, onlardan kurulmuş Yayalar ve Müsellemler gelir. Sultan Orhan zamanında başlayıp Fatih’e kadar, gittikçe hızı azalarak süregelen ve büyük Yörük akını, çok kısa zamanda il topraklarını kolayca doldurdu ve Türkleştirdi. Örneğin; Araplı (İğdebağları) Köyü Suriye Yörükleri tarafından kurulmuştur.

 

Balkan Savaşı’nda ordularımız 15-21 Ekim 1912 tarihli Lüleburgaz Savaşı’nda yenilince Çatalca’ya kadar çekildi. 4-20 Kasım tarihinde Çatalca’ya saldıran Bulgarlar bir netice alamayınca iki aylık bir mütareke imzalandı. Bu arada Şarköy ve Gelibolu cephesini 2. Tümen takviyeli olarak savunmakta idi. Mütareke bitince Bulgarlar 22 Aralık 1912 tarihinde 10. Kolordu taburlarını Marmara kıyılarından taşıyarak Şarköy’e çıktılar. 10 Haziran’da ordumuz taarruza geçerek Şarköy, Mürefte başta olmak üzere tüm Trakya topraklarını Bulgarlar’dan kurtardılar.
I. Dünya Savaşı sonrası gelişen olaylar neticesinde 20 Temmuz 1920 günü Yunanlılar Tekirdağ kıyılarına çıkartma yaptılar.

 

Rum ve Ermeniler’in içerden savaşa katılmaları ve Yunan işgal kuvvetlerine yardımcı olmaları sonunda birliklerimiz gerilediler. Şarköy 2,5 yıl kadar Yunan işgali altında kaldı. Şarköy 17 Kasım 1922 günü Yunan işgalinden kurtuldu.

 

Tarihi, Kültürel ve Arkeolojik Değerler

 

Şarköy’ün bugünkü yerinde Antik ve Bizans devri haritalarında, Tristatis, Agora gibi oturma yerlerine rastlanmaktadır. Roma ve Bizans idaresinde kalmış olan ilçede bazı kalıntılara rastlanmaktadır.

 

Gaziköy Bizans Kalıntıları: Eski adıyla “Ganos Kalesi” şimdiki adı Gaziköy olan 130 haneli ve Şarköy’e 25 km mesafedeki yörede Bizans medeniyetine ait kalıntılar ortaya çıkmıştır. Köyün 100 m yüksekliğindeki yamaçlarda istiridye kabukları ve balık fosillerine rastlanmasından burada jeolojik devirlerde bir deniz olduğu anlaşılmaktadır. Bu yüzeyde yıkık kilise ve konutlara rastlanmıştır. Yapılan arkeolojik kazılarda bir tünel meydana çıkmıştır. Ayrıca Gaziköy Çeşme Yazıtı ve Koca Çeşme Yazıtı dikkat çekicidir.

 

İlçedeki en önemli Osmanlı-Türk eseri Gazi Süleyman Paşa tarafından yaptırılan Cami-i Kebir’dir. Caminin bahçesindeki mezar taşları İslam sanatının örneklerindendir.

 

İlçenin Tarımsal Özellikleri

 

Arazi Varlığı:

 

İlçenin Toplam arazi varlığı 48.000 hektardır. Bu alanın 43.000 hektarı ( % 89.40) tarım arazisi, 5.100 hektarı ( % 10.60 ) tarım dışı arazidir.

 

Bitkisel Üretim:

Mikroklima özelliği gösteren ilçede çok yönlü tarım yapılmaktadır. Her ne kadar ekiliş alanı olarak % 50.63 oranı ile ilk sırada tarla ürünleri yer alıyorsa da ekonomik yönden en çok gelir getiren ürünler sırasıyla üzüm,zeytin, buğday daha sonra ayçiçeği ve diğer tarla ürünleri yer almaktadır.
İlçenin Doğusunda kalan Merkez arazisi ve sahil köylerinde Bağcılık ve Zeytincilik ön planda yer alırken diğer bölgelerde tarla ziraatı ağırlık kazanmıştır. Sahil köylerinde özellikle Gaziköy ve Uçmakdere köylerinde bağ olmayan alanlarda tütün yetiştiriciliği yapıldığı ,iç kısımlarda kalan köylerde ise bağ alanları dışındaki yerlere buğday ve arpa ekilişi yapıldığı görülmektedir.

 

Üzümlerden yapıncak çeşidi hem şaraplık hem de sofralık olarak tüketilmektedir. Son yıllarda uygulanan fiyat politikaları semillion ve yapıncak çeşitlerini tercih edilmez ve dönüşüme uğrayan hale getirmiştir.

 

İlçenin yıllık şaraplık üzüm üretimi 52.000 ton,sofralık üzüm üretimi ise 12.000 ton civarındadır.
Kapama zeytin yetiştiriciliği yapılan alan 1500 Hektardır. Yöre koşullarında bağ- zeytin karışık yetiştirilmektedir. Bu durum çiftçinin zeytin ağaçları bahçeyi tamamen kapladığı 10-15 yıla kadar geçen süre içinde araziden maksimum fayda sağlamaya yöneliktir. Dağınık olarak bulunan bu zeytin ağaçları sayısının kapama bahçelerdeki sayıya yakın olduğu tahmin edilmektedir. İlçede yetiştiriciliği yapılan zeytin çeşidi gemlik tipi olup sofralık olarak tüketilmektedir. Elek altı diye tabir edilen ve sofralık olarak faydalanılmaya uygun olmayan zeytinlerle, ağaç altına dökülenler yağlık olarak değerlendirilmektedir. İlçenin yıllık zeytin üretimi 5.000 ton civarında gerçekleşmektedir. Üretim de bir önceki yılda yaşanan düşük sıcaklık – donlar üretim miktarında yıllar itibariyle farklılıklar ortaya çıkarmaktadır.2004 yılı rekoltesi 3261 ton olarak gerçekleştiği bu bilgiler ışığında tahmin edilmektedir.

 

Tarla arazisinde en yaygın ekilişi yapılan ürünler buğday, ayçiçeği, arpa ve tütündür. 2003-2004 üretim yılı buğday ekim alanı 4.370 hektar olup 2004 yılı rekoltesi üretim 17480 ton olarak gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Aynı dönemde Arpa ekim alanı 490 hektar olup üretim 1960 ton olarak tahmin edilmiştir. 2004 yılı Ayçiçeği ekim alanı 31770 hektar olup tahmini üretim 4500 tondur. Ayçiçeği üretiminde çeşitli firmalara ait hibrit ayçiçeği tohumlukları kullanılmak ta olup yağlık ayçiçeği üretimi yapılmaktadır. Tütün üretimi 100 hektarlık alanda yapılmakta olup yıllık tütün üretimi 100 ton civarındadır. Sebze üretimi daha çok aile tüketimini karşılamaya yönelik olup en fazla üretimi yapılan sebze domatestir.

 

İlçede tarımsal mekanizasyon gelişmiş olup ,toprakların tamamına yakın kısmı makine ile işlenmektedir. Sadece kırsal alan köylerinde yamaçlarda kalan birkaç parça bağ alanı at ile çekilen hayvan pulluğu ile yapılmaktadır. Mevcut traktör sayısı 807 adettir. Bunların haricinde bağ ve zeytinlik alanlarının işlenmesi de 2 tekerlekli traktörlerle (bağ motoru denen araçlar) ile yapılmaktadır. Bunlardan da 412 adet bulunduğu tahmin edilmiştir.

Zirai mücadele tarımsal ürün kaybını önlemek amacıyla uygulanan önemli bir üretim faktörüdür. Normal yıllarda ortalama devlet ve çiftçi mücadelesinde yaklaşık 80 ton zirai mücadele ilacı
kullanılmaktadır.

Hayvansal Üretim

İlçenin yıllık süt üretimi 7.000 ton civarında olup, bunun 5,531,856 Lt. kısmını gerçekleştiren 595 çiftçiye 110,637,126,000,-TL Süt Teşvik Primi hak edişi yapılmıştır. 2004 yılı ilk altı aylık et üretimi 142,786 tondur. 3.250 adet arı kovanı mevcut olup 2004 yılı tahmini bal üretimi 36.750 Kg 130 kg kadar da bal mumu üretimi gerçekleştiği tahmin edilmiştir.

Su ürünleri üretimi ; İlçenin Marmara denizine sınır olan kıyı şeridinin uzun olması balıkçılık için olumlu bir ortam yaratmaktadır. İlçe Merkezinde, Hoşköy Beldesinde ve Mürefte Beldesinde olmak üzere 3 adet faal Balıkçı barınağı mevcuttur. Merkez, Hoşköy ve Mürefte Beldelerinde olmak üzere üç adet Su Ürünleri Kooperatifi çalışmalarına devam etmekte olup bu kooperatiflerin 158 kadar ortağı bulunmaktadır. İlçede Kefal, Çinekop, Levrek, Mezgit, Kalkan, İstavrit, Lüfer, Uskumru, Palamut vb. balık türleri ile Karides ve Kum Midyesi avcılığı yapılmakta olup 2004 yılı 303,2 ton deniz ürünü istihsal edilmiş olup,su ürünlerinden elde edilen parasal gelir 1,786,325,000 TL’dir.